Najšire prihvaćena teorija o porijeklu imena je ona po kojoj ime potiče od turske riječi balkan, koja označava “šumovitu goru”. Prema toj teoriji Balkan su nazvali Turci nakon svog dolaska na ove prostore.
U bugarskom jeziku riječ “balkan” (балкан) znači “planina”.
Danas se pojam “Balkan” kao jedna od geografskih regija Evrope polako napušta i više se koristi naziv Jugoistočna Evropa.
Balkansko poluostrvo na jugu, jugozapadu i jugoistoku okružuje Jadransko, Jonsko, Egejsko, Mramorno i Crno more.
Kao sjeverna granica se uzima rijeka Sava i rijeka Dunav.
Države koje ulaze u sastav Balkanskog poluostrva su Turska – evropski dio od rijeke Marice do Bosfora, Grčka, Rumunija, Bugarska, Srbija, Albanija, Sjeverna Makedonija, Crna Gora i Bosna i Hercegovina.
Balkan (ili Balkansko poluostrvo) je historijska i geografska regija jugoistočne Evrope te poluostrvo jugoistočne Evrope.
Većinu regije pokrivaju mlade vjenačne planine. Glavni su planinski lanci Dinaridi u Hrvatskoj i Bosni. Bugarska ima planinu Balkan i Rodope na granici s Grčkom. Najviši vrh je Musala u Bugarskoj (2925 m).
Klima je sredozemna i umjerenokontinentalna. Na visokim planinama prevladava planinska klima.
Glavne religije su pravoslavlje, katoličanstvo i islam.
Stanovništvo je dosta raznoliko i izmiješano. Od država koje ulaze u sastav Balkanskog poluostrva jedino je Albanija gotovo jednonacionalna. Ostale države su višenacionalne- najbolji primjer je Bosna i Hercegovina.
Jadranska, jonska i egejska obala s ostrvima imaju zimzelenu, tvrdolisnu vegetaciju (crnika, makija). U unutrašnjosti kopna nadopunjuje se listopadna vegetacija šuma i šikara (hrast, makljen, jasen i bijeli grab). U sjevernom i srednjem dijelu Balkanskoga poluostrva su bjelogorične šume (hrast, bukva) sežu do oko 1500 m, crnogorične (bor, smreka, jela) do oko 1800 m, a iznad njih do visine od 2200 do 2600 m bor.